E-Ticaret İş Planı Nasıl Yapılır?

İş planı hazırlanırken mümkün olduğunca detaylı ve geniş düşünülmelidir. Belirlenen hedefler gerçekçi olmalı ve buna göre adımlar planlanmalıdır. Her ne kadar iş planı, sektörlere göre değişiklik gösterse de birkaç temel adımda iş planı oluşturulabilir.

Genel Özet:

İş planı yaparken ilk oluşturulan bölümdür. Planın geriye kalanında yazılacak konular hakkında fikir sağlamaya yardımcı olacak ve planın genel bir çerçevesini oluşturmayı sağlayacaktır.

Bu bölümü önemli kılan bir diğer sebepse işletmenin hedefleri, ürünleri, büyüme potansiyeli, öngörüleri ve finansal gereksinimlerinin özet bir şekilde anlatıldığı kısım olmasıdır. Bu bölümdeki amaç, iş planını okuyan kişinin dikkatini çekebilmek ve planın geriye kalan kısmını okumak için ikna edebilmektir.

Planın genel hatlarının çizildiği bu adım, şu bilgileri içermelidir:

• Planın yazılmasındaki amaç

• Ürünler ve hizmetler hakkında detaylı bilgi

• Hedef kitlenin kim olduğu

• Tanıtım ve pazarlama stratejileri

• Satış yapılacak kanallar

• Kullanılacak ödeme yöntemleri

• Öngörülen maliyet ve büyüme potansiyeli

• Ulaşılmak istenen hedefler

• Sektörün durumu

Şirket ve Marka Tanıtımı:

Bu bölümde şirketin ne yaptığı, şirketin geçmişi (ne zaman kurulduğu, şimdiye kadar neler yaptığı, geçmişteki önemli başarıları ve bunların sağladığı faydalar) gibi bilgiler verilmelidir. Şirketin deneyimi ve girişimleri konusundaki yetenekleri özellikle vurgulanmalıdır. İşletmenin şu anki mali durumu, varsa hissedarları, kullandığı kredileri ya da verdiği teminatları açık bir şekilde ortaya konmalıdır.

Marka isminin ne olacağı, neden bu ismin tercih edildiği ve bu ismin sektörde ne kadar etkili olabileceği belirtilmelidir. Belirlenen ismin de ürüne ve hedef kitleye uygun olmasına dikkat edilmelidir. Ayrıca belirlenen ismin başka bir kişi ya da işletme tarafından tescil edilip edilmediği, üzerinde herhangi bir hak olup olmadığı, bu isme ait olan ve sosyal medyada kullanılacak isimlerin boş olup olmadığı da kesinlikle kontrol edilmelidir.

Tanıtımla ilgili kullanılan ifadelerin net ve akılcı olması, muhtemel yatırımcı ve ortaklar açısından güven sağlar.

Sektör Araştırması:

Girişim türü ne olursa olsun sektörel pazarı araştırmak çok önemlidir. Çünkü sektörü ve hedef kitleyi anlamadan başarılı olmak mümkün değildir. Burada şunu da unutmamak gerekir: Fiziki bir işletmenin hitap edeceği hedef kitle ile e-ticaret kitlesi farklıdır. Normal mağazanın kitlesi genellikle yakın çevresiyle sınırlı kalmaktadır ama konu e-ticaret olunca hedef kitle dünyadır (Görsel 1.15). Sektörün niteliğine göre ürünün hitap ettiği kitlede belirli kısıtlamalar olabilir.

Önemli olan öncelikle sektörü anlamaktır. Sonra sektörün büyüklüğü ve istatistikler kontrol edilerek gerçekçi satış tahminleri yapılabilir. Yapılan tahminlere ulaşmak için ne kadar süre gerektiği ve hangi yollarla ulaşılabileceği gibi öngörülerde bulunulabilir. Ayrıca rakipleri iyi tanımak sektörde söz sahibi olmayı kolaylaştırır. Özellikle e-ticarette rakiplerin sanal mağazalarını, ürün yelpazesini, yaptıkları kampanyaları, uyguladıkları stratejileri ve fiyat politikalarını incelemek hem sektörle ilgili daha geniş bilgi sahibi olmayı sağlar hem de nasıl bir yol izleneceğini belirlemeyi kolaylaştırır.

Rakipleri tanımak adına bir diğer yol da SWOT [Strengths, Weaknesses, Opportunities, Threats (Sıtrengts, Viiknısıs, Apırtunitiis, Tırets) (Güçlü yönler, Zayıf yönler, Fırsatlar, Tehditler)] analizidir. Bu analiz sayesinde rakiplerin güçlü ve zayıf yönleri görülebilir, zayıf olan özelliklerde işletmeyi geliştirerek yeni fırsatlar oluşturulabilir.

Araştırma yaparken aşağıdaki sorulara da net cevaplar verebilmek başarıyı artırır:

• Müşterilerin ne gibi ihtiyaçları var?

• Bu konuda, müşterilere nasıl yardımcı olunabilir?

• Bu ihtiyaçlar için hangi ürünler gerekli?

• Kişiler bu ihtiyaçları için özellikle ne zaman alışveriş yapar?

• Müşteriler, bu ürünleri hangi miktarlarda ve ne sıklıkla alıyor?

Pazarlama Planı:

Başarıya ulaşmanın en önemli faktörlerinden biri de pazarlamadır. İyi bir planlama ve belirli bir miktarda bütçe ayırarak markanın, işletmenin ve ürünün tanıtımı yapılmalıdır.

E-ticarette pazarlama yapmak için birçok farklı seçenek bulunur. Hangisinin ya da hangilerinin kullanılacağı ve hangi oranlarda kullanılacağı planlanırken daha önceki satışlar, hedef kitlenin alışveriş alışkanlıkları ve kullanılan mecraların ne olduğu tespit edilirse daha verimli ve başarılı bir pazarlama gerçekleştirilmiş olur.

E ticarette kullanılan ücretli pazarlama kanalları şunlardır:

• PPC (tıklama başı ödeme)

• Arama motorları reklamları

• Sosyal medya kanalları

• İnfluencer [İnfuluinsır (İnternette ürün tanıtımı yapan ünlü kişiler)] kullanma

Ücretsiz pazarlama kanalları ise şunlardır:

• SEO (Arama Motoru Optimizasyonu) çalışmaları

• İçerik pazarlama

• Sosyal medyada pazarlama

Bu modellerden birini ya da aynı anda hepsini kullanarak da pazarlama yapılabilir. Önemli olan belirlenen bütçe ile hedef kitleye uygun en verimli pazarlamayı yapabilmektir. SEO çalışmaları normalde maliyeti olmayan ve zaman alan bir pazarlama süreci olmasına rağmen son derece etkilidir. Doğru bir şekilde yapıldığı takdirde uzun vadede başarılı bir pazarlama kanalıdır. Ancak bu konuda bilgi sahibi olunmadığı takdirde bir uzmandan yararlanmak belli bir maliyete sebep olabilir.

PPC ile arama motorlarında direkt üst sıralar alınabilir ve daha hızlı sonuç elde edilebilir. Ancak doğru kelime seçilmezse bu model çok maliyetli olacaktır.

Sosyal medya alanında pazarlama yaparken hedef kitlenin en çok tercih ettiği platformlara öncelik verilmelidir. Örneğin paten satan bir girişimcinin hedef kitlesi daha çok gençlerden oluştuğu için video içeriği üreten bir sosyal medya uygulamasında reklam vermesi daha akılcıdır.

Doğru yönetilen bir pazarlama stratejisi, pazarlama maliyetlerini karşılamakla kalmayıp kısa süre içinde marka bilinirliğini arttırır ve işletmenin her anlamda büyümesine katkı sağlar