E-Ticarette Kullanılan Ödeme Yöntemleri

E-ticaret, dünyada çok hızlı bir şekilde gelişirken ödeme yöntemlerinin de gelişmesine ve değişmesine sebep olmuştur. Klasik ticarette kullanılan nakit, pazarlık yapma, kredi kartı gibi müşterilerin kendi eliyle yaptıkları ödemelerin yerini birlikte çevrimiçi ödemeler almıştır. Teknolojinin gelişimiyle birlikte de sürekli yeni ve daha güvenilir ödeme sistemleri geliştirilmektedir.

E-ticarette ödeme büyük bir öneme sahiptir. Çünkü kullanıcılar ödemelerini sanal ortamda gerçekleştirmekte ve bu durum bir güven sorununu da beraberinde getirmektedir. O nedenle gereken güvenlik tedbirlerini almak ve birçok farklı ödeme yöntemini kullanmak siteye olan güveni artırır.

E-ticarette kullanılan ödeme yöntemleri şunlardır:

Kredi Kartı ile Ödeme:

En fazla kullanılan ödeme yöntemidir. Banka kartları ile yapılan ödeme bu kapsamda değerlendirilir. Diğer ödeme yöntemleriyle kıyaslandığında, güvenliğinden doğrudan bankaların sorumlu olmasından dolayı insanların en çok güvendiği sistemdir. Kişilerin alışkan ve kullanımı kolay olması sayesinde internetten yapılabilecek bütün alışverişlerde kullanılan ödeme yöntemidir. Ayrıca birçok bankanın e-ticaret firmalarıyla ya da pazar yerleriyle anlaşmaları nedeniyle indirim sağlaması ve taksitli alışveriş olanakları bu yöntemi diğerlerine göre daha cazip hâle getirmektedir.

E-ticaret sitelerinin kartla alışveriş imkânı sağlayabilmesi için SSL sertifikasına sahip olmaları gerekir. SSL sertifikasına sahip olduktan sonra çalıştıkları bankadan alacakları sanal pos ile bu hizmeti kullanıcılarına sunabilir. Kullanıcılar, ödeme sırasında kart bilgilerini girer ve altyapıda bulunan sanal pos yazılımı ile veriler bankaya iletilir. Eğer iletilen bilgiler doğruysa ve güvenlik doğrulamalarından geçtiyse işlem tutarı satıcıya aktarılır. Güvenliği sağlamak amacıyla kartların arkasında bulunan CVC kodu istenmekte, alıcı cep telefonuna gönderilen kısa mesajla kimlik doğrulaması yapılmaktadır. Günümüzde bunlara ek olarak bir de 3D Secure denilen ek güvenlik doğrulaması ile bu işlemler daha da güvenli hâle gelmiştir.

Havale / EFT ile Ödeme:

Kredi ya da banka kartı kullanmak istemeyen müşterilerin tercih ettiği yöntemdir. Farklı bankalardaki hesaplar arasında yapılan para transferine EFT (Elektronik Fon Transferi), aynı bankaya ait hesaplar arasında yapılan para transferine ise havale denir.

Çevrimiçi kredi kartı kullanımına göre daha güvenlidir. Çünkü ödeme direkt kullanıcı tarafından gerçekleştirilir. İşlem tutarı, gönderilen hesap bilgileri, paranın aktarılıp aktarılmadığı ödeme yapan tarafından kontrol edilebilir.

Bu yöntemde ödemeler hesaba hemen geçmeyebilir. Dolayısıyla sipariş onayı otomatik olarak yapılamaz. Ödemeler, firma yetkilileri tarafından kontrol edildikten sonra işlem onaylanır. Diğer dezavantajı da alıcı ödeme yaparken isim, hesap, tutar vb. bilgileri girmekle uğraşır, karşı tarafa ödeme yapıldığı hakkında bilgi verir, satıcının kontrolü ve onayından sonra işlem yapılır. Ayrıca bankalar tarafından işlem ücreti alınma ihtimali vardır. Yine de çevrimiçi işlemlerde kart kullanmayı güvenli bulmayanlar için güvenli bir yöntemdir.

Sanal Kartla Ödeme:

Mantık olarak kredi kartı ile ödeme yöntemine benzer. Kart bilgilerini vermek istemeyen kullanıcılar için geliştirilmiştir. Bankaların internet şubeleri üzerinden oluşturulur. Banka tarafından farklı bir kredi kartı numarası, CVC kodu ve son kullanım tarihi oluşturulur. Sanal kartın limitini sahibi belirler ve limiti istediği zaman değiştirir. Sanal kart, kart sahibi tarafından istenildiği zaman silinebilir.

Sanal kartlar, asıl karta bağlı olup belirlenen limit tutarı o an sadece tek seferliğine kullanılır. Bilgilerin olası bir çalınma durumunda bile belirlenen limitten fazlasının kullanılma ihtimali yoktur.

Elektronik Para ile Ödeme:

Elektronik para yöntemi, dünya genelinde e-ticarette yaygın olarak kullanılmaktadır. Bir çeşit internet bankacılığı hizmeti gibi düşünülebilir. İşlev olarak mağazaların verdiği, istenildiği zaman kullanılmak üzere içine belirli miktarlarda para tanımlanmış alışveriş çekleri gibidir. Nakit yerine geçebilir, alışverişlerde kullanılabilir, dijital ortamda saklanıp transfer edilebilir.

Bu yöntemi kullanmak isteyen kişi, bu hizmeti sunan kuruluşlara üye olur ve kart bilgilerini tanımlar. İstediği miktarda parayı hesabına aktararak sonraki harcamalarında kullanmak üzere sisteme yükler. Alışveriş yapmak istediği zaman sadece hesap bilgisi ile işlem yapar. Dolayısıyla birçok farklı siteye kart bilgisi girmek zorunda kalmadığı gibi ödeme ortamı güvenli mi, kart bilgileri çalınır mı gibi tereddütlerden kurtulur. Kullanıcılar sadece tek bir yere bilgilerini girer ve ödemeleri sadece oraya yapar. Bu sayede alıcı kendini güvence altına alır.

Bu sistemlerde hesap açmak için şirket olma zorunluluğu yoktur. Diğer yöntemlerden farklı olarak herkes hesap açabilir. Hatta 18 yaş altı kullanıcılar bile işlem yapabilir. Bu durum güven konusunda tereddütler oluşmasına sebep olmaktadır. Ödemelerin bu hizmeti veren kuruluşun sayfasında gerçekleşmesi de bazı girişimciler için bir güvenlik sorunu olarak görülmektedir.