VERİ, ENFORMASYON VE BİLGİ

Veri ve bilgi kavramları, günlük hayatta çoğunlukla birbirlerinin yerine kullanılsa da farklı anlamlara sahiptir. Veri ve bilgi kavramlarının yanında enformasyon kavramı da ele alınmalıdır.

Veri: Bu sözcük İngilizce “data” sözcüğünün Türkçe karşılığıdır. İngilizce data sözcüğü analiz veya yorum için bir araya toplanan gerçekler, istatistikler anlamına gelmektedir. TDK’de veri sözcüğü “Bir araştırmanın, bir tartışmanın, bir muhakemenin temeli olan ana öge, muta veya donedir.” şeklinde açıklanmıştır. Veri, “bir gözlem, bir deneye dayalı araştırmanın sonuçlarını” ifade eder. Bir bilişim kavramı olarak ise veri, “olgu, kavram veya komutların; iletişim, yorum ve işlem için elverişli gösterimi” olarak ifade edilir. Veri, yorumlanmamış ham gerçekler ve sembollerdir.

Enformasyon:

İngilizcede “information” (ifımeyşın) sözcüğünün Türkçe karşılığıdır. İngilizce information sözcüğü bir durum, bir konu veya biri hakkında sağlanan veya öğrenilen gerçekler anlamına gelmektedir. Enformasyon sözcüğü TDK’ye göre danışma, tanıtma, haber alma, haber verme, haberleşme anlamına gelmektedir. Enformasyon verinin analiz edilmesi, karşılaştırılması ve özetlenmesiyle ortaya çıkar. “Kim, ne, nerede ve ne zaman” sorularına yanıt verir. Enformasyon, bir verinin değil bir veri kümesinin analiziyle elde edilir.

Bilgi:

İngilizcede “knowledge” (navlıc) sözcüğünün Türkçe karşılığıdır. İnsanlar tarafından bilinen, deneyim veya çalışma yoluyla bir konu hakkında edinilen anlayıştır. TDK’ye göre bilgi sözcüğü insan aklının erebileceği olgu, gerçek ve ilkelerin bütünü, bilgi, malumattır. Bilgi öğrenme, araştırma veya gözlem yolu ile elde edilen gerçek, malumat anamına gelmektedir. Bilgi, insan zekâsının çalışması sonucu ortaya çıkan bir düşüncenin ürünüdür ve zihnin kavradığı temel düşüncelerdir. Bir bilişim kavramı olarak bilgi kurallardan yararlanarak kişinin veriye yönelttiği anlam olarak ifade edilir. Bilgi, veri içindeki desenleri, eğilimleri bulmak için sorulan “nasıl” sorusunun yanıtıdır.

Bilgi piramidi, veriden bilgiye doğru üç bölümlü bir piramittir. Piramitte yukarı doğru ilerledikçe değer artmakta, kişiler ve kurumlar için önemli hâle gelmektedir. Çevreden gözlem, deney ve araştırma gibi yollarla toplanan ve organize edilen veri, çeşitli işlemlerden geçirilerek enformasyona ve bilgiye dönüştürülür.